Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası

Azərbaycanın ilk veb saytı (1995)

ANA SƏHİFƏ  >>  Həqiqi üzvlər

Əlizadə Validə Mövsüm qızı

 

Anadan olduğu yer Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri
Təvəllüdü 31.01.1946
Bitirdiyi ali təhsil müəssisəsi Azərbaycan Dövlət Universiteti
Elmi dərəcəsi Biologiya elmləri doktoru 
Elmi rütbəsi professor
Namizədlik (PhD) dissertasiyasının mövzusu:

- ixtisas şifri

- ixtisasın adı

- mövzunun adı



03.00.12

Bitki fiziologiyası

Günəbaxanın kök sisteminin şirə ifrazı zamanı keçid prosesləri 
Doktorluq dissertasiyasının mövzusu:

- ixtisas şifri

- ixtisasın adı

- mövzunun adı



03.00.12

Bitki fiziologiyası

Bitki köklərində kalium nəqlinin hərəkətverici qüvvəsinin ion və hormonal tənzimi
Müxbir üzv seçilməsi

- tarix

- ixtisasın adı


2014

Bitki fiziologiyası
Həqiqi üzv seçilməsi:

- tarix

- ixtisasın adı


02.05.2017

Botanika 

Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı

- xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı

- beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı

206

 

152

Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı 2
Kadr hazırlığı:     

- fəlsəfə doktorlarının sayı

- elmlər doktorlarının sayı


5

1

Əsas elmi nailiyyətləri

V.M.Əlizadə bitki fiziologiyası və botanika sahəsində aparıcı mütəxəssisdir. Onun elmi fəaliyyətinin əsasında ətraf mühitin gərginlik faktoru şəraitində bitkilərin formalaşması, bitkilərin davamlılığının hüceyrə və molekulyar mexanizmləri, ətraf mühitin çirklənməsinin bioindikasiyası və remediasiyasında yerli floranın bəzi növlərinin rolu kimi bitkilərin ekoloji fiziologiyası problemi olmuşdur. Eyni zamanda, onun maraq dairəsi ətraf mühitin qorunması və davamlı inkişafı istiqamətini də əhatə edir. Bu sahədə son on ildə onun fəaliyyətinin əsasını yerli və Qafqaz florasının endem və nadir növlərinin biomüxtəlifliklərinin öyrənilməsi, bitki növlərinin analizi, onların statusunun müasir kateqoriya və kriterilərə uyğun qiymətləndirilməsi və onların saxlanılması yollarının araşdırılması təşkil edir. 2013-cü ildə V.M.Əlizadənin təşkilatçılığı və məsul redaktor kimi fəaliyyəti sayəsində “Azərbaycanın nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələklərinin Qırmızı Kitabı”nın 2-ci nəşri çap olunmuşdur. Həmçinin o ingilis dilində 2014-ci ildə ABŞ-da nəşr edilmiş “Qafqazın endem bitkilərin Qırmızı Siyahısı” sistematik monoqrafiyanın Azərbaycan hissəsinin müəllifidir. Botanika İnstitutunda ekosistemlərin öyrənilmə praktikasına onun tərəfindən populyasiya ontogenezi, etnobotanika, fitososiologiya, biomüxtəlifliyin informatikası kimi yеni yanaşmalar daxil edilir. Tədqiqatlar beynəlxalq proqramlar çərçivəsində yerinə yetirilmişdir:

NATO Linkage collaborative research grants, CRG.LG 971653 (1999-2001), LST.CLG 980190 (2004-2005); STCU research grant № 3625 (2006-2008), № 3803 (2006-2009), № 4797 (2009-2011); CEPF (2006-2009, 2007); IUCN (2007-2009); CRDF - BGP -2 (2008-2009), EİF-2010-1(1)-40/26-3; Wolksvagen Stifftung (2009-2018); MTB (2012-2018); İCBA (2014-2016).

Elmi əsərlərinin adları 1. Alirzayeva E.G., Shirvani T.S., Alverdiyeva S., Yazici M.A., Alizade V.M., Cakmak I. Heavy metal accumulation in Artemisia and foliaceous lichen species from the Azerbaijan flora. Forest, Snow and Landscape Res. Switzerland, 2006, v. 80, N 3, p. 339-348

2. В.Д.Гаджиев, С.Г.Мусаев, Р.Т.Абдиева, В.М.Али-заде Спорные эндемичные виды флоры Азербайджана. Известия НАНА. (сер.биол.науки), 2008 т.63, №5-6 стр. 8-13.

3. Schatz G., Shulkina T., Nakhutsrishvili G., Batsatsashvili K., Ali-zade V., Kikodze D., Geltman D., Ekim T. Development of Plant Red List Assessments for the Caucasus Biodiversity Hotspot. "Status and protection of globally threatened species in the Caucasus" Eds. N. Zazanashvili and David Mallon, CEPF, WWF, 2009, p.188-192.

4. Ализаде В., Абдыева Р., Алирзаева Э., Фарзалиев В. Международный природоохранный статус и инновационный подход к сохранению приоритетных эндемичных растений Азербайджана.Труды Международной конференции «Биоразнообразие и интродукция растений», Баку, 2009, часть 1, стр. 21-25.

5. С.Мусаев, Р.Абдыева, В.Ализаде. Биоразнообразие, оценка и сохранение национальных эндемиков Азербайджана. Известия НАН Азербайджана (сер. биол науки) 2009, №1-2, cmp.10-17.

6. Alizade V., Alirzayeva E., Shirvani T. Plant resistance to anthropogenic toxicants: approaches to phytoremediation. "Plant adaptation and Phytoremediation" Eds: M.Ashref, M.Ozturk and M.S.A.Ahmad Springer, 2010, XII, Chapter 9, p.173-192.

7. В.М.Ализаде, Т.С.Ширвани, Э.Г.Алирзаева Устойчивость растений к токсичности металлов и нефтяных углеводородов. Подходы к фиторемедиации. Баку, Элм, 2011, 280 c.

8. Alirzayeva E., Alizade V., Shirvani T., Roemheld V., Cakmak I. Genetic capacity of some medicinal plants to accumulate heavy metals. Eds, A.Ahmad, T.O.Siddiqi, M.Iqbal. Medicinal plants in Changing Environment. Capital Publ. Company, New Delhi, India, 2011, Chapter 6, p.89-114.

9. V.Alizade, V.Hajiev, V.Kerimov, S.Musayev, R.Abdiyeva and V.Farzaliyev. Azerbaijan. p.73-108. In: Red List of the Endemic Plants of the Caucasus. Eds.J.Solomon, T.Shulkina, G.Schatz. USA, Monographs in Systematic Botany,Missouri Botanical Garden Press.,Saint Louis, 2014,451p.

10. Esmira Alirzayeva, Valida Alizade, Tamilla Shirvani, Kristina Toderich. Evaluation of wild halophytes of Aralo-Caspian flora towards soil restoration and food security improvement.In: M. Öztürk et al. (eds.) “Plants, Pollutants and Remediation”, Springer Science+Business Media Dordrecht, Chapter 4.

11. E.Alirzayeva, G.Neuman, W.Horst, Y.Allahverdiyeva, A.Specht, V.Alizade “Multiple mechanism of heavs metal tolerance are differentielly expressed in ecotypes of Artemisa prograns. J.Environmental pollution, 2016.

Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü  1. Rusiya Bitki Fizioloqları Cəmiyyətinin üzvü

2. Azərbaycan Bitki Fizioloqları Cəmiyyətinin üzvü

3. Azərbaycan Biofiziklər Cəmiyyətinin üzvü

4. Avropa Bitki Bioloqları Cəmiyyətləri Federasiyasının üzvü

5. YUNESKO-nun Bioetika, Elm və Texnologiyaların Etikası üzrə Azərbaycan Milli Komitəsinin üzvü (2010-hazıradək)

6. Avropa və Mərkəzi Asiya üçün “Biomüxtəliflik və Ekosistem üzrə Hökumətlərarası elmi siyasət platformasının (İPBES) aparıcı eksperti (2015-2017)

Pedaqoji fəaliyyəti  
Digər fəaliyyəti  AMEA Biologiya və Tibb Elmləri Bölməsinin Büro üzvü
Təltif və mükafatları 1993-cü ildə Beynəlxalq elm fondunun fərdi qrantı, 2015-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə “Şöhrət” ordeni, 2005-ci və 2011-ci illərdə elmi-pedoqoji və təşkilatçılıq sahəsində nümunəvi xidmətlərinə görə AMEA Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanları ilə təltif edilmişdir. 
Əsas iş yeri və ünvanı AMEA Elm Tarixi İnstitutu, AZ1143, H.Cavid pr.,115, 2-ci mərtəbə
Vəzifəsi  
Xidməti tel.  
Mobil tel. (+994 50) 3928753
Ev tel. (+994 12) 5101883
Faks  
Elektron poçtu vm_alizade@yahoo.com